کیمیایی همچو «صبر» آدم ندید + فیلم

سعید بیابانکی، شاعر و پژوهشگر ادبی در چهاردهمین برنامه چشمه حکمت ایکنا که به مناسبت ماه مبارک رمضان تهیه شده، با درود به همه مردمان عاشق، همراه، همدل و روزه‌داران ایران‌زمین، ضمن التماس دعا به ویژه در این شب‌های زیبا که دعا بسیار اجابت می‌شود گفت: در این درس‌گفتار قرار است که به‌اختصار درباره مفهوم «صبر» در ادبیات عرفانی به بیان نکات و ذکر اشاراتی بپردازد.

صبر، ایستادن بُوَد با بلا به حسن ادب. خواجه عبدالله (انصاری) از «صبر» به‌ عنوان هفتمین میدان یاد می‌کند و می‌گوید: از میدانِ «قصد»، میدانِ «صبر» زاید و صبر را سه رکن است. یکی بر بَلا «اصبرو» آنست و دیگر از معصیت «صابرو» آنست؛ سِیُم بر طاعت «ورابطوا» آن است.

«ذوالنون گوید، صبر؛ دور بودن است از مخالفات و آرمیدن با خوردن تلخی‌ها و پیدا کردن توانگری به وقت درویشی.»

در کتاب «شرح التَعَرُف» آمده «صبر آن است که در صبر، صبر کنی و در صبر، صبر کردن آن باشد که صبر خویش نبینی و در بلا صابر باشی به بلا نادیدن و در صبر، صابر باشی به صبر نادیدن.»

مولانا در مثنوی از صبر به‌عنوان کیمیا یاد کرده‌ است.

باز با خود گفت، صبر اولی‌تر است

صبر تا مقصود، زوتر رهبر است

گفت لقمان، صبر هم نیکو دَمی‌ست

که پناه و دافع هر جا غمی‌ست

صبر را با حق، قرین کرد ای فلان

آخر «والعصر» را آگه بخوان

صدهزاران کیمیا حق آفرید

کیمیایی همچو صبر آدم ندید

صبر جملهٔ انبیا با منکران

کردشان خاص حق و صاحب‌قران

هر که را بینی یکی جامه دُرست

دانک او آن را به صبر و کسب جُست

هرکه را دیدی برهنه، بی‌نوا

هست بر بی‌صبری او آن گوا